Aquaculture And Fishery In Serbia – Status And Potentials

Abstract

Akvakultura u Srbiji se najvećim delom realizuje u objektima akvakulture: pastrmskim i šaranskim ribnjacima. Ukupna površina pod šaranskim ribnjacima je oko 14 000 hektara, od čega je oko 20% van funkcije. Pod pastrmskim ribnjacima je oko 14 hektara od čega je oko 15 % van funkcije. U šaranskim ribnjacima se proizvodi šaran, beli i sivi tolstolobik, beli amur i grabljivice: som i smuđ. U pastrmskim ribnjacima se proizvodi kalifornijska (dužičasta) pastrmka. Na malom broju ribnjaka se proizvodi mlađ toplovodnih (deverika, linjak, zlatni karaš, šaran divljak) i hladnovodnih vrsta riba (potočna pastrmka, mladica, lipljan) za poribljavanje tekućih i stajaćih vodenih ekosistema. Ukupna proizvodnja u poslednjih dve godine se kreće u količini od oko 15 000 tona, od čega oko 2 000 tona kalifornijske pastrmke (od čega konzumne pastrmke oko 75%), i oko 13 000 tona toplovodnih vrsta riba (oko 11 000 tona šarana i oko 2 000 tona pratećih vrsta riba), od čega 70 do 75% konzumne ribe. Svi vodeni ekosistemi u Srbiji, sem objekata akvakulture (pastrmskih i šaranskih ribnjaka) i hidroakumulacija čije su prioritetne namene vodosnabdevanja se svrstavaju u ribolovne vode. Ukupna dužina svih potoka i reka je 65 980 km. Broj vrsta riba koje naseljavaju vodene ekosisteme u Srbiji je 89, svrstanih u 57 rodova i 20 familija. Od košljoriba koje naseljavaju vode u Srbiji 52 vrste se love rekreativnim i privrednim ribolovom. Privrednim ribolovom se bavi oko 260 privrednih ribara. Prosečan privredni ribar obavi oko 200 ribolovnih izlazaka na vodu u toku godine. Broj rekreativnih ribolovaca se u poslednjih desetak godina kreće od 58 000 (2001) do preko 100 000 (2002. godine). Prosečan rekreativni ribolovac godišnje obavi oko 50 ribolovnih izlazaka na vodu. Prema podacima RZS izlov iz reka u Srbiji je poslednjih godina između 2 000 i 3 000 tona. Potencijal razvoja akvakulture je baziran na mogućnostima unapređenja proizvodnje na postojećim ribnjacima, povećanju proizvodnih ribnjačkih površina, proizvodnji hrane za ribe, prerađivačkim kapacitetima za koje Srbija poseduje sirovine i potencijal za plasman preradjevina od ribe na tržište zemalja EU i drugih država. Potencial ribolova se može podeliti na onaj koji pružaju brdsko planinske tekućice i potencijal koji pružaju ravničarske reke. Potencijal brdsko planinskih tekućica baziran je na rekreativnom ribolovu, odnosno ribolovnom turizmu koji bi se razvio kao posledica želje da se dođe baš na izabrano područje. U cilju stvaranja atraktivnih ponuda, stvoren je osnov da se u narednom periodu poribljavanje obavlja sa mlađi čiji su roditelji iz istog toka, čime je stvoren preduslov za očuvanje autohtonih genotipova. Potencijal ravničarskih reka je znatno veći. Baziran je na rekreativnom i privrednom ribolovu. Potencijal koji pruža rekreativni ribolov je zasnovan na činjenici da je grad sa najvećim brojem stanovnika u Srbiji – Beograd, upravo lociran na obalama dve velike reke: Dunavu i Savi, ali i na činjenici da su gradovi Novi Sad, Šabac, Smederevo... locirani na obalama velikih reka, što svakako ukazuje na činjenicu da bi broj rekreativnih ribolovaca mogao biti višestruko veći. Veoma značajan potencijal je i u privrednom ribolovu koji bi uz unapređenje politike poribljavanja, gazdovanja i izlova ribe, ali i statusa privrednih ribara mogao predstavljati egzistenciju znatno većeg broja ljudi od sadašnjih.