A chaotic growth model of agricultural population

Abstract

Using the autoregression models, the paper considers movement of agricultural population. Irregular movement of agricultural population can be analyzed within the formal framework of the chaotic growth model. The basic aims of this paper are: firstly, to set up a chaotic growth model of agricultural population; and secondly, to analyze the stability of agricultural population movement according to the presented logistic growth model in the world and eight group of countries in the period 1967-1997.

U svetu, apsolutni nivo poljoprivrednog stanovništva je u stalnom porastu. Medjutim, stope rasta poljoprivrednog stanovništva ukazuju na nestabilnost relativnih promena ove kategorije stanovništva. Stopa rasta poljoprivrednog stanovništva je dostigla maksimum krajem 60-tih godina, kada je iznosila 1,35%. U toku 70-tih godina je padala, u toku 80-tih rasla, da bi ponovo padala u toku 90-tih godina, a poslednjih godina se kretala oko 0,4%. Osnovni cilj ovog rada je: prvo, postaviti haotičan model rasta poljoprivrednog stanovništva; i drugo, prema prezentiranom logističkom modelu rasta analizirati stabilnost kretanja poljoprivrednog stanovništva u svetu i u osam grupa zemalja u periodu od 1966. do 1999.godine. Koeficijent a ima vrednost iz intervala koji zadovoljava uslov lokalne stabilnosti ravnoteže, tj., izmedju 0 i 2 u autoregresionim modelima za svet, Aziju i Pacifik, zemlje u razvoju, Bliski Istok i Severnu Afriku, kao i Sub-Saharsku Afriku. Ove grupe zemalja karakteriše lokalno stabilne pozitivne ravnotežne tačke, koje respektivno iznose: 1,1511; 1,1197; 1,1597; 1,0019 i 2,9976, a takodje i stalni rast apsolutnog nivoa poljoprivrednog stanovništva. Za zemlje Evropske Unije, razvijene zemlje i zemlje u tranziciji je utvrdjen negativan koeficijent a i odsustvo pozitivne tačke ravnoteže. To su ujedno i grupe zemalja u kojima je prisutna tendencija stalnog smanjenja poljoprivrednog stanovništva u apsolutnom iznosu. Zemlje Latinske Amerike i Karipskih ostrva se izdvajaju od ostalih grupa zemalja. Naime, u njima broj poljoprivrednog stanovništva je bio u porastu od 1966. do 1980. godine, a posle toga je počeo da opada. Ova specifičnost se odrazila tako da koeficijent a ima negativnu vrednost, ali postoji tačka ravnoteže, 1, 0130. Reprezentativnost analiziranog modela je potvrdjena vrednostima indeksa korelacije oko 1 i koeficijentima varijacije nižim od 1 %. Validnost razmatranog modela rasta potvrdjena je kroz različite vrednosti koeficijenta alfa, i prisustvo ili odsustvo pozitivnih ravnotežnih tačaka u skladu sa smerom kretanja poljoprivrednog stanovništva u posmatranom periodu.