Multivariate analysis in weed vegetation research: Examples from NW Balkans

Abstract

Studies of weed vegetation by using Braun-Blanquet's method have been traditional in the north-western Balkans but only studies based on synoptic tables of weed vegetation have so far been conducted in the area of the former Yugoslavia (Kojić, 1975). Over the past two years, all available relevés of weed vegetation (4258) in the area have been collected in a database, which we have analysed using the latest methods of multivariate analysis in different statistical softwares, such as JUICE, CANOCO, PC-ORD, etc. The results of classification, indirect and direct ordination and application of indicator values (Pignatti, Raunkier forms) in the analysis of weed vegetation are shown on examples from the former Yugoslavia, and will be compared to results acquired under the conventional approach of Braun-Blanquet's scool. It will show the advantages of the new approach in studies and interpretation of weed or any other type of vegetation.

Korovska vegetacija u Evropi je najviše proučena klasičnim florističko-fitocenološkim metodama i to uglavnom na regionalnom nivou. Međutim, poslednjih desetak godina sve više se upotrebljavaju veći setovi podataka (velika područja), koji su donekle uticali na drugačiji pristup tumačenju faktora koji utiču na floristički sastav i diferenciranost korovske vegetacije. U vezi s tim, analiza i interpretacija korovske vegetacije primenom multivarijacionih metoda je postala pravi trend u ovakvoj vrsti istraživanja. Proučavanje korovske vegetacije Braun-Blanquetovom metodom ima bogatu tradiciju na tlu severozapadnog Balkana, ali do sada su uglavnom rađene samo studije iz pojedinih područja kao sinoptičke tablice pregleda korovske vegetacije za područje bivše Jugoslavije (Kojić, 1975). U zadnje dve godine u bazi podataka sakupljeni su svi dostupni vegetacijski snimci (4258 sastojina) korovske vegetacije sa tog području, koje smo analizirali koristeći najsavremenije metode multivarijantne analize u različitim statističkim programima kao što su JUICE, CANOCO, PC-ORD itd. Na praktičnim primerima u radu će biti prikazani rezultati klasifikacije, indirektne i direktne ordinacije i primene indikacionih vrednosti (Pignatti, Raunkierovi oblici) u analizi korovske vegetacije razvijene na prostorima bivše Jugoslavije i kao takvi biće upoređeni sa rezultatima pregleda korovske vegetacije rađene klasičnim principima Braun-Blanquetove škole. Dakle, dobiće se uvid u prednosti novog pristupa u proučavanju i interpretaciji korovske, odnosno bilo koje druge vegetacije. Multivarijantne metode omogućavaju dobijanje informacija iz više-dimenzionalnog sveta, kao što je priroda, a naročito dinamična korovska vegetacija, a koje nisu direktno vidljive. Klasifikacija korovskih/ biljnih zajednica ovim sistemom omogućava objektivnije grupisanje velikog broja podataka, za razliku od starih principa Braun-Blanquetove škole gde je to rađeno intuitivno, tj. na osnovu iskustava istraživača. Ordinacionim tehnikama mogu se koristiti i merljivi parametri kao što su tip useva, godina, sezona, nadmorska visina itd., a primenom parcijalnih ordinacija uticaj pojedinih varijabli i nivo njihove statističke značajnosti u razvoju određenog tipa vegetacije.