Effect of decarbonation and land use on humus content and its nitrogen enrichment in rendzina soils

Abstract

Rendzina is a widespread soil type in Serbia that can be found in several stages of evolutionary development and put to different land uses. Our objective was to investigate the effect of decarbonation of rendzina soils in Serbia and several land use variants on humus content and its enrichment in nitrogen. Humus content is mostly high, and rarely medium, in the A horizon of calcaric forest rendzinas; medium or high under grassland, and very low under arable land. In non-calcaric forest rendzinas, humus content in horizon A is medium or low; under grassland it is low and very low, and under arable land again low and very low. Rendzinas are predominantly rich and very rich in total nitrogen in the uppermost layer of horizon A, and medium or well supplied in the layer below it. Enrichment of humus in nitrogen, shown as the C:N ratio, is mostly medium, and rarely low. Decarbonation was caused by decreasing humus content and total nitrogen in soil, while the enrichment of humus in nitrogen (C:N ratio) showed no significant change. Different land uses were found to have significant effect on decreasing humus and total nitrogen contents in rendzinas under grassland, and especially arable land, compared to forest rendzinas, while humus enrichment in nitrogen was significantly higher in rendzinas underlying grassland than forest. .

Rendzina je veoma rasprostranjen tip zemljišta u Srbiji u području brdsko-planinskog reljefa, nalazi se u više evolucionih stadijuma razvoja i koristi se na različite načine, odnosno, nalazi se pod različitim biljnim pokrivačima. Cilj našeg rada je zato bio ispitivanje uticaja procesa izluživanja i različitog načina korišćenja zemljišta tipa rendzina u Srbiji na sadržaj humusa i njegovu obezbeđenost azotom. Sadržaj ukupnog C u ispitivanim rendzinama Srbije varira od 1.15 do 6.25%, a u proseku iznosi 3.25%. Sadržaj humusa u A horizontu karbonatnih šumskih rendzina je uglavnom visok, ređe srednji; pod travnjacima srednji ili visok, a pod njivama veoma nizak. U izluženim šumskim rendzinama sadržaj humusa u A horizontu je srednji ili nizak; pod travnjacima nizak i veoma nizak, a u njivskim, takođe, nizak i veoma nizak. Sadržaj ukupnog azota varira u širokom intervalu, od 0,123 do 0.570%, a u proseku iznosi 0.317%; stoga su rendzine pretežno bogato i veoma bogato obezbeđene ukupnim azotom u površinskom delu A horiznonta, a u potpovršinskom obezbeđene su srednje ili dobro. Obezbeđenost humusa azotom, izražena preko odnosa C:N, uglavnom je srednja, a ređe niska. Odnos C:N kreće se od 8.09 do 16.54, a u proseku iznosi 10.09. Procesi izluživanja (ispiranje CaCO3, niži pH i stepen zasićenosti bazama) u zemljištima tipa rendzina u Srbiji uslovili su smanjenje sadržaja humusa i ukupnog azota, pri čemu se obezbeđenost humusa azotom (odnos C:N) nije značajno promenila. Razlike u načinu korišćenja zemljišta (primena ili odsustvo obrade i razlike u količini i kvalitetu biljnih ostataka) statistički su značajno uticale na smanjenje sadržaja humusa i ukupnog azota u rendzinama pod travnjacima i naročito njivama u poređenju sa šumskim rendzinama, dok je obezbeđenost humusa azotom značajno veća u travnjačkim u poređenju sa šumskim rendzinama. .