Диверзитет ентомофага Pulvinaria vitis (L.) (Hemiptera: Coccidae) у винограду са и без примене инсектицида

Abstract

Brojne vrste entomofagnih insekata se koriste kao agensi biološke kontrole u suzbijanju značajnih štetočina, uključujući i štitaste vaši (Hemiptera: Coccidae). S obzirom da poslednjih godina savremena biljna proizvodnja nalaže što racionalniju upotrebu pesticida i primenu kompleksa alternativnih mera, cilj ovog istraživanja bio je da se prouči diverzitet i zastupljenost entomofaga Pulvinaria vitis (L.) u vinogradu sa i bez primene insekticida. Istraživanje je obavljeno u periodu od 2019. do 2021. godine u komercijalnom vinogradu u Jagodini. U cilju sprovođenja ogleda obeležene su dve površine od po 0,5 ha. Na jednoj površini nisu primenjivani insekticidi dok su na drugoj primenjivane hemijske mere suzbijanja štetočina. U okviru parcela obeleženo je po 20 nasumično odabranih čokota koji su pregledani svakih 15 dana tokom vegetacije. Iz kolonija P. vitis sakupljana su imaga i larve prirodnih neprijatelja i dopremana u laboratoriju gde su preimaginalni stadijumi gajeni u pojedinačnim petri posudama ili flakonima do eklozije imaga. U cilju karakterizacije diverziteta prirodnih neprijatelja izračunati su Shannon-Weaver (H') i Equitability indeksi diverziteta. Tokom istraživanja ukupno je odgajeno i determinisano 12 vrsta prirodnih neprijatelja (šest predatora i šest parazitoida). U netretiranom delu vinograda registrovano je svih 12 vrsta entomofaga. Od predatora utvrđene su četiri vrste iz familije Coccinellidae (Coleoptera) i po jedna vrsta iz familija Chrysopidae (Neuroptera) i Chamaemyiidae (Diptera). Među parazitoidima, tri vrste pripadaju familiji Aphelinidae, dve familiji Pteromalidae i jedna familiji Encyrtidae. Najzastupljenija vrsta entomofaga bila je Eunotus obscurus Masi (52,42%). Vrednosti Shannon-Weaver i Equitability indeksa diverziteta za netretirani deo vinograda iznosile su 1,56, odnosno 0,36. U tretiranom delu vinograda registrovano je šest vrsta prirodnih neprijatelja (dva predatora i četiri parazitoida). Od predatora, utvrđena je po jedna vrsta iz familija Coccinellidae (Coleoptera) i Chamaemyiidae (Diptera) a od parazitoida, dve vrste iz familije Pteromalidae i po jedna vrsta iz familija Aphelinidae i Encyrtidae. Parazitoidna osica Eunotus obscurus Masi bila je najzastupljenija vrsta entomofaga (51,22%). Vrednosti Shannon-Weaver i Equitability indeksa diverziteta za tretirani deo vinograda iznosile su 1,37, odnosno 0,33. Veća vrednost Shannon-Weaver indeksa u netretiranom delu vinograda (1,56) ukazuje na bogatiji diverzitet prirodnih neprijatelja. Niske vrednosti Equitability indeksa u oba dela XIV SIMPOZIJUM ENTOMOLOGA SRBIJE SA MEĐUNARODNIM UČEŠĆEM 2023 / XIV SYMPOSIUM OF SERBIAN ENTOMOLOGISTS WITH INTERNATIONAL PARTICIPATION 2023 Poljoprivredni fakultet Univerziteta u Novom Sadu, Novi Sad 18 vinograda ukazuju na neravnomernu distribuciju prirodnih neprijatelja, odnosno na dominantnost jedne ili manjeg broja vrsta.