Production and requirements for pre-basic seed potato material in the Republic of Serbia and the Republic of Srpska

Abstract

Pre-basic seed potato material is used for basic seed (elite) and certified seed potato production. At this moment all basic seed material is imported into Republic of Serbia and Republic of Srpska, despite the fact that the method of in vitro tissue culture production of virus-free seed potato has been developed in both countries and there is a continuous demand for pre-basic and basic seed potato. Current total production is significantly lower than actual requirements. In the 80s and 90s of the previous century two modern facilities for production of virus-free seed potato and certified seed were built in Sokolac (Republic of Srpska) and Guča (Republic of Serbia). Although facilities were well-equipped, seed potato production was permanently ceased in 2000. The presence of high infection pressure dominated by potato virus Y is shown in the Republic of Serbia and the Republic of Srpska. This paper gives an overview of pre-basic seed potato material production in both countries over the last two decades.

Predosnovni sadni materijal su zdrave krtole koje služe za proizvodnju osnovnog sadnog materijala krompira (elita), a na bazi toga i certifikovanog sadnog materijala krompira. Iako u Republici Srbiji i Republici Srpskoj postoje stalne potrebe za pred-osnovnim i osnovnim semenskim krompirom, kao i dva centra za njegovu proizvodnju, osnovni sadni materijal (elita) se uvozi iz Holandije i drugih zemalja zapadne Evrope. Potrebe za pred-osnovnim odnosno osnovnim sadnim materijalom (elita) su znatno veće nego što je trenutna potrošnja. Osamdesetih i devedesetih godina prošlog veka osnovana su dva savremena centra u Sokolcu (Republika Srpska) i u Guči (Republika Srbija) sa ciljem proizvodnje pred-osnovnog semenskog krompira, odnosno elite i certifikovanog sadnog materijala. Iako su oba centra bila dobro opremljena, proizvodnja bezvirusnog krompira je trajno obustavljena. U radu je dat pregled dosadašnjih istraživanja o proizvodnji pred-osnovnog sadnog materijala krompira, uz pokušaj pronalaženja odgovora na pitanje zašto je proizvodnja u ovim zemljama ugašena.