Separability degree of clusters based on the production results indicator

Abstract

The business result of a family farm is a multidimensional criterion. There are, however, difficulties in determining homogenous subsets, considering the pace and movement trends of the indices of production results. The multi-variation analysis method was used in order to resolve the difficulties encountered. The effect of some production result indices and all of the production result indices analyzed on family farms (located in western Serbia) clustering into subsets of similar elements was discussed using partial and group separability coefficients. .

U cilju kvantificiranja stepena razdvajanja porodičnih gazdinstava iz opština zapadne Srbije raspoređenih u sedam klastera na osnovu vrednosti 11 indikatora rezultata proizvodnje, korišćen je parcijalni i grupni koeficijent separabilnosti. Izračunat grupni koeficijent separabilnosti (0.76) ukazuje na dobru razdvojenost izdvojenih klastera prema analiziranom višedimenzionalnom kriterijumu i istovremeno potvrđuje da su izabrani odgovarajući indikatori rezultata proizvodnje i da je izvršeno dobro grupisanje skupa individualnih gazdinstava u klastere. Parcijalni uticaj pokazatelja je različit i kreće se od 0.56 do 0.98. Pri tom, rezultati ostvareni u stočarskoj proizvodnji su odlučujući za raspodelu individualnih gazdinstava u klastere. Najveći uticaj na podelu posmatranog skupa individualnih gazdinstava na prihvaćene klastere imali su indikatori učešće robne stočarske proizvodnje u ukupnoj vrednosti robne proizvodnje (0.98) i učešće robne ratarske proizvodnje u ukupnoj vrednosti robne proizvodnje (0.93). Visoko razdvajanje obezbeđuju i indikatori: učešće vrednosti stočarske proizvodnje u ukupnoj poljoprivrednoj proizvodnji (0.85), vrednost finalne poljoprivredne proizvodnje po aktivnom članu domaćinstva (0.84) i prirast po hektaru poljoprivredne površine (0.80). Pokazatelj ukupan dohodak iz poljoprivrede po aktivnom članu domaćinstva sa srednjom jačinom koeficijenta separabilnosti (0.56) ima najmanju moć razdvajanja klastera. Ostali indikatori imaju intenzitet separacije klastera u granicama (0.61 - 0.74). Intenzitet razdvajanja dva klastera po obuhvaćenim pokazateljima rezultata proizvodnje kreće se u mogućem rasponu od O do 1. Obeležje učešće robne voćarsko-vinogradarske proizvodnje u ukupnoj vrednosti robne proizvodnje se izdvaja od ostalih analiziranih obeležja po tome što su za njega karakteristične gotovo samo ekstremne vrednosti O i l, što znači da se po ovom pokazatelju klasteri ne razdvajaju ili pak totalno razdvajaju. Individualna gazdinstva koja nisu uključena u klastere razlikuju se od klastera i međusobno po gotovo svim indikatorima.